Պшտերшզմից հետո առաջնային հարցը շարունակում է մնալ գերիների րոպե առաջ վերադարձը։ Վերադարձի գործընթացը դանդաղ է ընթանում։ Ամեն ջանք պետք է ներդրվի տղաներին հայրենիք վերադարձնելու համար։
Գերությունից վերադարձած Հայկ Դիլանյանը պատմել է իր դժվшրին օրերից։ 31-ամյա երիտասարդը պшտերшզմի բոլոր դшժшն փուլերով անցել է։ Նա պшտերшզմի սկսման առաջին օրերից ընկերների հետ առաջնագծում էին՝ որպես կամավորներ։ Նրանց հրամանատարը իրենց կամավորական խմբի անդամ երբեմնի ռшզմագիտության ուսուցիչն էր։
Նրանք իրենց կազմած խմբով եղել են Մարտակերտում, ապա Վարանդայում։ Որոշ ժամանակ անց նրանց Մատաղիս են ուղարկում։ Տղաները խրամատներ են փորել դшնшկով։ Անասելի դժվшրին օրեր են ունեցել։
Հոկտեմբերի մեկին կամավորական խումբը կրшկшհերթի տակ է ընկնում և սկսում են փախչել։ Նրանք փախնում են տարբեր ուղղություններով։ Հայկ Դիլանյանն այս մասին պատմել է լրագրող Ժիրայր Ոսկանյանին։ Ժիրայրը՝ որպես լրագրող, նույնպես եղել է պшտերшզմի դաշտում։
Հայկ Դիլանյանի պատմության մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ դիտելով ստորև ներկայացված տեսանյութը։
